Mieszczące się w siedzibie historycznego studia witrażowego S.G.Żeleński “żywe muzeum” oferuje unikalną możliwość poznania funkcjonującej pracowni witraży.

Można tu obserwować mistrzów przy pracy i poznać proces tworzenia monumentalnych szklanych dzieł. Stała Wystawa muzeum: Galeria Młodopolskich Mistrzów Witrażu to jedyne miejsce w Polsce, gdzie można podziwiać witrażowe dzieła czterech wybitnych artystów początku XX wieku: Wyspiańskiego, Mehoffera, Jastrzębowskiego i Stefana Matejki (bratanka Jana).

Dodatkowo, na wszystkich piętrach pracowni mieszczą się wspaniałe projekty i przykłady ukończonych prac z ponad stuletniej historii tego miejsca.

Nasza historia

Historia Krakowskiego Zakładu Witrażów sięga 1902. Jego pomysłodawcą był Stanisław Gabriel Żeleński – brat Tadeusza „Boya” Żeleńskiego. Stanisław, z zawodu architekt, z zamiłowania wielki patriota, postanowił stworzyć pierwszą znaczącą pracownię witraży na ziemiach polskich.

Zaprojektował budynek specjalnie dostosowany do potrzeb pracy nad witrażami, co poprzedził kwerendą po Europie, odwiedzając rozliczne warsztaty i zbierając inspiracje. Kamienica została ukończona w 1908 roku i pozostaje naszą siedzibą aż do dziś. Niestety, Żeleński nie cieszył się swoim przedsiębiorstwem długo – zginął w 1914 roku, postrzelony podczas bitwy pod Grądami. Po jego śmierci pracownię prowadziła żona, Izabela Żeleńska z Madejskich. Dała się poznać jako sprawna businesswoman oraz świetna kolorystka, a w jej atelier na ostatnim piętrze kamienicy spotykała się krakowska śmietanka artystyczna. Z zakładem współpracowali m. in Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Henryk Uziembło, Jan Bukowski, Karol Frycz i Wojciech Jastrzębowski.

Żeleńska sprawnie łączyła sztukę z biznesem: wykonywane w pracowni dzieła były prezentowane i nagradzane na wielu polskich i międzynarodowych wystawach, w tym na Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu, skąd pracownia przywiozła złoty medal za witraże do Katedry Wawelskiej.

Wybuch II wojny światowej nie zniweczył działalności zakładu – unieruchomił go jedynie na kilka tygodni. Kilkakrotnie groziło mu wysiedlenie, do którego szczęśliwie nie doszło. W roku 1952 pracownia została upaństwowiona, po czym przez kilkadziesiąt lat funkcjonowała pod zarządem różnych spółdzielni pracy.

Po okresie transformacji w 2000 zakład został wykupiony z rąk upadającej spółdzielni przez młodego artystę – Piotra Ostrowskiego. Ostrowski odrestaurował wnętrze kamienicy i przywrócił jakość wykonywanym w pracowni dziełom witrażowym. Niedługo potem, w 2004 roku, postanowił połączyć tworzenie witraży z działalnością popularyzatorską i edukacyjną – tak powstała Pracownia i Muzeum Witrażu.

Pracownia, jak sto lat wcześniej, bierze udział w prestiżowych wystawach i otrzymuje rozliczne nagrody i medale, w tym “Sybillę 2017” za projekt “Apollo w Budowie” – wykonanie na oczach zwiedzających dzieła wg. projektu Stanisława Wyspiańskiego, uznany za najlepsze wydarzenie muzealne roku.